Obezitede Tedavi Süresi ve Kilo Kaybı
Daha önce de belirtildiği gibi tedavi süresinin uzatılması kilo kaybında artış sağlar. Craighead ve ark. (18) 26 haftalık bir program uygulayarak ortalama 10.2 kg kayıp sağlamışlardır. Wadden ve Stunkard (15) 26 haftalık davranış tedavisi sonunda ortalama 14 kg kayıp bildirmişlerdir. Perri ve ark. (10) ayda 2 toplantı ile 2 haftanın sonunda ortalama 13.5 kg, 26 haftanın sonunda ise 15.7 kg kayıp bildirmişlerdir. 52 aylık kontrollü bir çalışmada hastalar ilk 26 haftada ort. 11,9 kg, ikinci 26 haftada ise ek 2.5 kg vermişler (19). Bu uzun süreli çalışmalar davranış tedavisi ile sağlanan kilo kaybı için 10-15 kg arasında bir üst sınır olduğunu ve kilo kaybının çok önemli bir kısmının ilk 6 ay içerisinde gerçekleştiğini, ilerdeki aylarda ise giderek azaldığını düşündürmektedir. (Obezite Bebek)
Davranış Tedavisi ve Çok Düşük Kalorili Diyetler
Çok düşük kalorili diyetler genelde günde 600-800 kkal’den oluşan, olabildiğince protein alınımını önlemeye çalışan, dikkatle hazırlanmış ve hızla kilo verdiren güvenli diyetlerdir. Çok düşük kalorili diyetler 12 haftada ortalama 15-20 kilo kayıp sağlarlar. Bu diyetler ile ilgili en önemli sorun verilen kiloların diyetten sonra hızla geri alınmasıdır. Bu diyetleri tek başına ve davranış tedavisi ile birlikte değerlendiren çok sayıda çalışma vardır (15, 19, 20, 21). Aktif diyet tedavisi sırasında davranış tedavisinin eklenmesi kilo kaybında önemli bir artış sağlamaz, ancak 1-5 yıllık izlenimlerde daha yavaş kilo alımına yol açar. Bir çalışmada 1 yıllık izlenimde davranış tedavisi eklenen gruptaki hastaların % 31’nin verdikleri kiloyu korurken, eklenmeyen grupta sadece % 5 hastanın bunu başardığı görülmüştür (19). Wadden ve Stunkard (15) sadece davranış tedavisi, sadece Çok düşük kalorili diyetler ve ikisinin birlikteliğini karşılaştırmışlar, 6 ay sonunda kilo kaybı sırasıyla 14, 14 ve 19 kg olmuştur. Buna göre kombine tedavi alan grupta 9.6 ve kombine grupta 12.8 kg kayıp korunmuş, ancak tek başına Çok düşük kalorili diyetler alan grupta bu 4.6 kg’da kalmıştır. 3 yıl sonunda ortalama olarak davranış tedavisi grubunda 4.8 kg, Çok düşük kalorili diyetler grubunda 3.8 kg, kombine tedavi grubunda 6.5 kg kayıp korunabilmiştir. 5 yıl sonunda ise gruplar arasında herhangi bir fark kalmamıştır.
Wing ve ark. (21) da benzer sonuçlar bildirmişler. 20 haftalık bir davranış tedavi grubunu çok düşük kalorili diyetler ile birleştirilmiş bir grupla karşılaştırmışlar, kilo kaybı sırasıyla ortalama 10.1 ve 18.6 kg olmuş, 1 yıllık takip sonunda gruplar arasında bir fark saptanamamıştır.
Daha yenilerde yapılmış olan bir çalışmada ise çok düşük kalorili diyetler ve davranış tedavisi tek başına davranış tedavisi ile karşılaştırmıştır (22). İlk gruba davranış tedavisinden 4 hafta önce 600-800 kkal’den oluşan Çok düşük kalorili diyetler verilmiş ve davranış tedavisinin ilk iki haftasında da devam edilmiştir. Her iki gruba 4 ay boyunca davranış tedavisi uygulanmıştır. Bu tedavi sırasında beslenme eğitimi verilmiş ve hastalar, öncesine göre 500-1000 kkal daha eksik almaları ve günlük aktivitelerine ek olarak 30 dakika yürümeleri önerilmiştir. Programın sorumluluğunun büyük bir kısmı hastalara verilmiş, dıştan müdahalelerden olabildiğince sakınılmıştır. Tedavi sonrasında birlikte tedavi alan grup ortalama 22.9 kg, sadece davranış tedavisi alan grup ortalama 8.9 kg kaybetmiştir. Bu iki grup 5 yıl sonra karşılaştırıldığında kombine tedavi alan grup bazal ağırlığından ortalama 16.9 kg, ikinci grup ise ortalama 4.9 kg daha düşük bulunmuştur. Birlikte yapılan tedavideki başarılı sonuçlara, özellikle gruptaki erkek hastaların çok düşük kalorili diyetler ile daha fazla kilo vermeleri katkıda bulunmuştur. Ancak, birlikte yapılan tedavinin bu çalışmada saptanan uzun dönemde de devam eden belirgin üstünlüğü henüz çok sayıda başka çalışma ile desteklenmemiştir. Bu çalışma özellikle tedavi başarısının değerlendirilmesinde cinsiyet farkına dikkat çekmesi açısından önem taşımaktadır.
Sonuçta davranış tedavisinin çok düşük kalorili diyetler ile kombine edilmesi, seçilmiş gruplarda ve hastaların bir kısmında oldukça umut verici sonuçlar sağlayabilmektedir.