Boyun Omurları, Boyun Omuru
Bu omurları göğüs ve bel omurlarından ayıracak karakterlerin başında gelen enine çıkıntılarındaki enine çıkıntı delikleri ve içinden vertebral damarların geçtiği deliklerdir.
Bundan başka boyun omurlarında omur delikleri üçgen şeklinde ve tabanları önde olup enine çıkıntıların ucu ikiye çatallanmış olarak iki tüberküllüdür. Bunlardan ön tüberküle, tuberculum ventrale arka tüberküle, tuberculum dorsale denir. Eklem çıkıntıların uçlarındaki eklem yüzleri, kalem gibi kesik olup üsttekiler yukarı ve arkaya alttakiler öne ve aşağıya bakar durumdadırlar.
Bundan başka diken çıkıntıların tepesi boyun omurlarında iki tüberküllüdür.
Omur cismi bunlarda enine uzun ve ön bölümleri arkadan daha kalın olup üst yüzlerinin yanlarında yarım ay biçiminde çengel adı da verilen iki kabartı, alt yüzlerinin yanlarında da, alttaki komşu omurun çengellerini içine alan iki çentik görülür.
Boyun omurları içinde ayrı özel karakter gösterenler:
Bunlardan birinci boyun omuru, ikinci boyun omuru Eksen kemik ile altıncı ve yedinci boyun omurları ayrı özel karakter gösterirler.
Birinci boyun omuru (Atlas); Bu omura bu isim verilmesinin sebebi baş yuvarlağını üzerinde taşıdığı içindir. Ön ve arka iki kemerle birbirlerine bağlanmış yan kitlelerden meydana gelmiştir. Atlas boyun omurlarının en genişi olup kemerlerle kitleler arasında kalan foramen vertebrae da diğer omurlarınkinin en büyüğüdür.
Öne bakan bir konvekslik gösteren ön kemer önden arkaya basıktır. Ön yüzünde orta çizgi üzerinde atlasın ön tüberkülü; konkav olan arka yüzü üzerinde ikinci boyun omurunun diş çıkıntısı ile eklem yapan elintik bir eklem yüzeyi vardır ki buna facies articularis dentalis adı verilir.
Arka kemerde öne bakan bir konkavlık göstermekte olup arka yüzünde ve orta çizgi üzerinde tuberculum dorsale adı alan bir çıkıntı vardır.
Arka kemerin iki yanları yan kitlelerin arka kenarı ile birleşik olduğu gibi bu kemerin üst yüzünde bu birleşme yeri hizasında bulunan enine oluk, sulcus arteria vertebralis adı ahr ki içinden aynı addaki arter geçer.
Yan kitleler yukarıdan aşağıya basık olup üst yüzünde önden arkaya iç yanda, dış yana doğrultuda ve uzunluğu eninden bir misli fazla olan bu eliptik çukur fovea articularis superior adı alır, bu çukur art kafa kemiklerinin lokmaları ile eklem yapacaktır.
Yan kitlelerin enine olarak hafifçe konkav önden arkaya konveks olan alt yüzleri facies articular’s inferior adı alır ki eksen kemiğin üst eklem yüzeyi ile eklemleşecektir.
Yan kitlelerin ön ve arka yüzlerinde, ön ve arka kemerler de vardır, içyan yüzünde de büyükçe bir tüberkül vardır, yan kitlelerin dış yan yüzünden doğan iki kök foramen transversarium‘u meydana getirdikten sonra yanlarda birleşerek yan çıkıntıları yaparlar. Bu yan çıkıntıların ucu bir tek çıkıntı halinde olup iki tüberküllü değildir.
ikinci boyun omuru – Eksen kemik; Bu omurun cismi üzerinde dikey bir çıkıntı vardır ki atlasın ön kemerinin arka yüzündeki yüzeyle eklem yapar bu çıkıntı eksen kemik dişi adı alır.
Köpek dişi gibi koni şeklinde bir çıkıntı olan dens’in eksen kemiğin cismi ile birleşen bir tabanı, bunun biraz üstünde darca olan bir boyunu vardır, künt olan tepesine apex dentis denir, dens önden arkaya biraz basıkça olup, ön ve arka yüzleri, eliptik biçimde ve büyük eklemlere dikey iki eksen yüzü gösterir, bunlardan öndeki facies articulares ventrales her tarafında konveks olup atlasın ön kemeri arkasındaki eliptik yüzde eklem yapar, facies articulares dorsales denen arka yüzü yukarıdan aşağıya konkav, enine konveks olup articulus atlanto epistrophicus’a ait enine bağa uyar.
Bu kemikte eklem çıkıntılar yerine facies articulares laterales adı alan üst ve alt durumda eklem yüzeyleri vardır. Üst eklem yüzeyi dişin iki yanında olup ikisi arasında dar bir oluk vardır, oval biçimde olan bu yüz önden arkaya hafif konveks ve dış yana doğru eğiktir, alt eklem yüzleri omur saplarının ön nihayetlerinin altındadır.
Bu kemiğin sapı (radix arcus) üst eklem yüzü ile omur kemerinin ön ucu arasında olup üst yüzünde çentik yoktur.
Enine çıkma çok küçük ve tek tüberküllüdür.
Foramen transversariumu çevreleyen ön kök omur cisminden arka kök omur sapından doğar. Eksen kemiğin kemerleri (laminaları) kalın, diken çıkıntısı da büyükçe ve ucu da iki tüberküllüdür.
Omur deliği tabam önde üçgen biçiminde olup, genişliği atlasınkinden azdır.
Altıncı boyun omuru: Bu omurun enine çıkıntısının ön tüberkülü, diğer omurlarmkinden daha çok kalın ve daha çok çıkıntılıdır. Buna art. carotis comır.unis ile komşuluğunu ilk defa gösterdiği için Chassaignac tüberkülü veya ”tuberculum caroticum vertebrae cervicales sextus) denir.
Yedinci boyun omuru: Bu şekil bakımından boyun omurlarından göğüs omurlarına doğru bir geçit omurudur.
Cisminin yan yüzlerinin alt kısımlarında bazan birinci kaburga ile eklem yapan bir yüz gösterir; enine çıkıntıları daha uzun ve bir tüberküllüdür. Foramen transversarium çok küçük olduğu gibi piyeste içinden vertebral arter geçmez.
Omur kemerleri kendinden önceki omurlarınkinden daha yüksek, diken çıkıntısı da tek tüberküllü ve daha uzundur. Bu diken çıkıntı deri altından bile gözle ve elle fark edilebilecek derecede olduğu için vertebra prominens adı almıştır.
