Benler değişik renk ve doku görüntüsüyle vücudun her noktasında oluşabiliyor. Benler nerelerde ve ne kadar olursa normal, hangi hallerde ise anormal olarak değerlendirilmelidir. Benler bazı durumlarda deri kanserinin habercisi olarak da tanımlanabiliyor. Peki hangi çeşit benler kanser habercisidir? Vücuttaki benlerin sayısı, renk ve doku değişimleri düzenli takip edilmelidir. Aksi halde deri kanseri riski ile karşı karşıya kalınabiliyor. Dermatolog Halil Bayazıt, vücudunda 50’den fazla beni olanların mutlaka bir dermatoloğa görünmesini öneriyor.
Benlerdeki değişim nasıl gözlenir?
Ben, kendilerine özgü bir yaşam döngüsü olan bir oluşumdur. Çünkü bazı benler uzun yıllar içerisinde çeşitli değişimler gösterebilir. Hatta kendiliğinden kaybolabilirler. Tabi bu değişimler uzun zamanda yavaş yavaş olur. Ergenlik döneminde, güneşin etkisiyle veya hamilelik sırasında benlerin renkleri koyulaşabilir ya da yeni benler görülebilir. Benlerde ani değişimler normal değildir ve mutlaka bir dermatolog tarafından değerlendirilmesi gerekir.
Kaç tip ben bulunur?
Sıradan benler: Özellikle 20 yaşına kadar, en fazla da ergenlik çağında oluşan birkaç milimetre ya da en fazla yarım santim civarında olabilen benler sıradandır. Bu benler gene olarak kahverenginin tek bir tonunda bazen, koyu kahve – siyah renkli, yuvarlak veya hafif oval formda lekeler olarak görünür. Bazen ciltte kabarık ve daha açık renkli bir görünebiliyorlar. Bu durumda tek başlarına sayılarına dikkat edilmekle beraber tehlike arz etmezler.
Ancak 50 ya da daha fazla sayıda olması, kişinin deri kanseri tehdidi altında olabileceğinin sinyallerini verebilir. Cildimizin çeşitli yerlerindeki bu tip benler şekil, renk ve büyüklük açısından da benzerlik gösterir. Bunlardan bazılarının diğer benlerden farklı özellikte olması önemlidir. Bu farklı benlerin belli aralıklarla kontrolü veya cerrahi olarak çıkartılması gerekebilir.
Doğumsal benler: Bazıları doğduklarında bazı yerlerinde benler mevcuttur. Doğumsal benlerin yüzeyinden deri kanseri(melanom) gelişme riski, diğerlerine göre biraz daha çoktur. Bu risk özellikle 20 santimden büyük olanlarda daha çok olduğu kabul edilerek, tedavileri gerekir.
Atipik benler: Yarım santimden daha büyük olan bu benlerin ortaları daha koyu, etrafı daha açık kahverengi olabilir. Bu tipler ırsi de olabilir. Atipik benleri olanların melanom gelişme riskinin yüksek olduğu varsayılarak, dermatologlar tarafından düzenli muayeneleri tavsiye edilir.
Hangi benler şüpheli gruptadır?
Şüpheli olup olmadığını anlamak için leke ya da benleri kontrol ederken nelere dikkat etmemiz gerekir? Eğer cildinizde ben sayısı fazlaysa bu benlerin sayısını, yerlerini, büyüklüklerini not almanız ve dermatoloğunuza bu bilgileri paylaşmanız önemlidir.
Bu muayene esnasında nelere dikkat edilmelidir?
- Asimetri: Bu durum benin iki yarısının farklı görünmesine denir. Bir yarısının şekil, büyüklük ya da renklenme açısından diğer yarısına benzememesi asimetrik ben olarak adlandırılır.
- Sınırlar: Ciltteki benin sınırlarının düzensiz ya da belirsiz olması.
- Renk: Benin farklı renk içermesi veya bu renklerin düzensiz olarak dağılması
- Çap: Benin büyüklüğünün yarım santimden büyük olması.
- Benin yüzeyinde kanama, yara bazen de kabuklanma başlaması.
- Uzun zamandır olan bende haftalar aylar içinde herhangi bir değişiklik olması çok önemlidir.
Bu belirtilerden biri ya da birkaçını gözlemlediğinizde benlerinizin bu konuda deneyimli bir dermatolog tarafından muayene edilmesi gereklidir.
Benlerin alınması normal mi?
Tıbben benlerin alınmasının hastaya hiçbir zararının olmadığı kesin olarak kanıtlanmıştır. Kanserleşmiş olsa bile benden parça alınması ya da tamamen alınmasının hiçbir sakıncası yoktur. Aksine riskli bir benin ya da kanser değişimleri gözlenen bir benin alınmaması, teşhis ve tedavide geç kalınmasına neden olabilir.
