Aşı bebeklere, çocuklara ve büyüklere bazı hastalılara neden olan mikrobun belli bir dozda uygulanmasıdır. Bebeklerin ilk doğduğu andan itibaren belli bir takvime göre aşılanması gerekmektedir. Bebeğin doğumuyla beraber Verem aşısı, Hepatit aşıları ve diğer aşılar uygulanmaktadır. Çocuk doktorları bebeğin doğduğu andan itibaren belirli bir yaşa gelinceye kadar yapılması zorunlu olan aşı takvimini aileye bildirir. Çizelge şeklindeki aşı takviminde yer alan aşılar, ücretsiz olarak Sağlık Ocaklarında ya da çocuk doktorları tarafından uygulanmakytadır. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Mehmet Acar, yapılması zorunlu olan aşıların özelliklerini ve hangi aylarda ve hangi yaşlarda yapılacağı hakkında bilgilerini paylaştı. Aşı takvimindeki bazı aşılar ailenin özel isteği ile uygulanıyor. Diğer aşılarda Sağlık Bakanlığı tarafından ücretsiz olarak yapılıyor.
Hangi aşı, ne zaman yapılmalı?
Hepatit B Aşısı: Hepatit B enfeksiyonuna karşı bağışıklık sağlar. Doğumda, 1. ayda ve 6. ayda olmak üzere 3 doz şeklinde kas içine uygulanır.
Difteri: Difteri enfeksiyonuna karşı bağışıklık sağlar. 2-4-6. aylar ile 18. ayda beşli karma aşı içerisinde uygulanır. İlköğretim 1. ve 8. sınıflarda pekiştirme dozları yapılır. Kas içine uygulanır.
Boğmaca: Boğmaca enfeksiyonuna karşı bağışıklık sağlar. 2-4-6. aylar ile 18. ayda beşli karma aşı içerisinde uygulanır. İlköğretim 1. ve 8. sınıflarda pekiştirme dozları yapılır. Kas içine uygulanır.
Tetanoz: Tetanoz enfeksiyonuna karşı bağışıklık sağlar. 2-4-6. aylar ile 18. ayda beşli karma aşı içerisinde uygulanır. İlköğretim 1. ve 8. sınıflarda pekiştirme dozları yapılır. Kas içine uygulanır.
Polio (Çocuk felci): Polio enfeksiyonuna karşı bağışıklık sağlar. 2-4-6. aylar ile 18. ayda beşli karma aşı içerisinde uygulanır. İlköğretim 1. ve 8. sınıflarda pekiştirme dozları yapılır. Kas içine uygulanır. 6. ve 18.ayda ağızdan damla olarak ayrıca verilir.
Hemofilus influenza(Hib aşısı): Halk arasında menenjit aşısı olarak adlandırılan aşı, özellikle süt çocukluğu döneminde ölümlere bile neden olan menenjite neden olan bakteriye karşı etkilidir. Ancak rutin aşılamalar yapıldığından enfeksiyon artık görülmemektedir. 2-4-6. aylar ile 18. ayda beşli karma aşı içerisinde, kas içine uygulanır.
BCG aşısı (Verem aşısı): Verem mikrobuna karşı bağışıklık sağlar. Doğumdan sonraki 2. ayda cilt içine uygulanır. Yapılan yerde yaklaşık 1,5-2 ay sonra iz bırakarak iyileşen cilt reaksiyonu gösterir.
Pnömokok Aşısı: Pnömokok bakterisinin neden olduğu, zatürre, menenjit, orta kulak iltihabı ve bakteriyemi denen hastalığa karşı bağışıklık sağlar. 2-4-6 ve 12. aylarda kas içine uygulanır.
Rotavirüs Aşısı: Özel bir aşı olan bu aşı, Sağlık bakanlığının rutin aşı programında yer almıyor. Ancak isteyen aileler özel doktora yaptırıyor. Kış mevsiminde 2 yaş altındaki çocuklarda ateş, ishal ve kusma şeklinde barsak enfeksiyonu yapan bir virüse karşı (rotavirüs) bağışıklık sağlayan aşı 2 ve 3 doz şeklinde 2 formda uygulanır. Ağızdan damla şeklinde uygulanır. İlk dozun doğumdan sonraki 6-14. hafta içinde yapılması gerekir. Son doz 28.haftaya kadar yapılmalıdır.
Kızamık Aşısı: Kızamık enfeksiyonuna karşı bağışıklık sağlar. Kızamıkçık ve kabakulak virüsleriyle aynı enjektörde yapılan 3’lü bir aşıdır. Kas içine veya cilt altına uygulanabilir. 1 yaşında ve ilköğretim 1. sınıfta yapılmaktadır.
Kızamıkçık Aşısı: Kızamıkçık enfeksiyonuna karşı bağışıklık sağlar. Kızamık ve kabakulak virüsleriyle aynı enjektörde yapılan 3’lü bir aşıdır. Kas içine veya cilt altına uygulanabilir. 1 yaşında ve ilköğretim 1. sınıfta yapılmaktadır.
Kabakulak: Kabakulak enfeksiyonuna karşı bağışıklık sağlar. Kızamıkçık ve kızamık virüsleriyle aynı enjektörde yapılan 3’lü bir aşıdır. Kas içine veya cilt altına uygulanabilir. 1 yaşında ve ilköğretim 1. sınıfta yapılmaktadır.
Varicella (Suçiçeği) Aşısı: İsteğe bağlı uygulanan bu aşı da Sağlık bakanlığının rutin aşı programında yer almıyor. Bir yaşında MMR(kızamık-kızamıkçık kabakulak) aşısı ile aynı anda veya ondan bir ay sonra cilt altına uygulanan bir aşıdır. 5-6 yaşlarında ikinci bir pekiştirme dozu gerekir.
Hepatit A Aşısı: Hepatit A virüsünün neden olduğu sarılık hastalığına karşı uygulanan bir aşıdır. Ülkemizde, genellikle 2 yaşından itibaren 6 ay ara ile kas içine uygulanmaktadır. Sağlık bakanlığının rutin aşı programında olmayıp isteğe bağlı özel olarak uygulanan bir aşıdır.
HPV Aşısı: Human papilloma virüsü denen bir virüse karşı uygulanan bir aşıdır. Kadınlarda rahim ağzı kanserine neden olabilen bir virüstür. En erken 8 yaşından itibaren uygulanabilir. 3 doz uygulanan bir aşıdır.
