Dikkat Eksikli?i Hiperaktivite Sendromu (DEHS) te?hisi konan çocuklar?n say?s? h?zla art?yor. ?statistikler Amerika’ da çocuklar?n yüzde 3 ila 7’ sinde DEHS oldu?unu gösteriyor. Bu art?? baz? uzmanlar taraf?ndan birçok çocu?a yanl?? te?his konmas?na, baz?lar? taraf?ndan da pestisitlerin yayg?n kullan?m?na ba?lan?yor.
Pestisitler, dilimizde tar?m ilac? veya zirai ilaç adlar?yla bilinen çe?itli kimyasal maddelerdir. Bunlar, zararl? organizmalar? engellemek, kontrol alt?na almak veya zararlar?n? azaltmak için kullan?l?r.
En çok kullan?lan pestisitlerden biri önce kimyasal silah (sarin ve sinir gazlar?) olarak geli?tirilen organofosfatlar olarak bilinen bile?iklerdir. Bunlar asetilkolinesteraz enzimini etkisizle?tirerek etki gösteririler.
Organofosfat s?n?f? tar?m ilaçlar?n?n DEHS’ e yol açt???n? gösteren ara?t?rmalara her gün bir yenisi ekleniyor. Environmental Health Perspectivesdergisinde yay?mlanan ara?t?rmaya göre hamileyken idrarlar?nda daha çok tar?m ilac? saptanan annelerin çocuklar?nda DEHS görülme ihtimali, di?er annelerin çocuklar?na göre çok daha fazla oldu?u ortaya ç?kt?.
Brenda Eskenazi ve arkada?lar? yo?un olarak tar?m yap?lan Salinas Valley’ de ya?ayan hamile kad?nlar?n idrarlar?nda pestisitlerin parçalanma ürünlerini hamilelikleri süresince iki kere ve do?umdan sonra bunlar?n çocuklar?nda birçok kereler ölçtüler. 300’ den fazla Meksika kökenli Amerikal? çocuk, 3 ve 5 ya?lar?nda dikkat eksikli?i ve hiperaktivite bak?m?ndan de?erlendirildi. ?drarlar?nda pestisitlerin 10 misli artm?? oldu?u annelerin çocuklar?nda DEHS’ nin 5 misli fazla görüldü?ü belirlendi. Hastal???n 3 ya??ndayken belirgin olmad??? esas olarak 5 ya??nda ortaya ç?kt???, baz? çocuklar?n genetik olarak hastal??a daha yatk?n olabilecekleri de anla??ld?.
Harvard Üniversitesi taraf?ndan yap?lan ve 3 ay önce yay?nlanan bir ara?t?rmada da idrarlar?nda pestisit miktar?nda 10 misli art?? olan çocuklarda DEHS riskinin yüzde 55 oran?nda artt???, erkek çocuklar?n DEHS’ e k?zlara göre daha duyarl? olduklar? belirlenmi?ti. Çocuklar?n pestisitlere yiyecekler arac?l???yla maruz kald?klar? dü?ünülüyor.
Gelelim neticeye
B?R: Organofosfatlar böceklerin sinir sistemini etkileyen ilaçlar olduklar?ndan bunlar?n insanlar?n sinir sistemini de etkilemeleri çok anla??labilir bir ?ey.
?K?: Bu ara?t?rma organofosfatlara do?umdan önce maruz kalman?n da DEHS riskini art?rmas?n? göstermesi bak?m?ndan çok önemli.
ÜÇ: Erkek çocuklar DEHS’ a k?zlara göre daha yatk?nlar. DEHS riskini art?ran genetik faktörler de var.
DÖRT: Bu ara?t?rma sebep sonuç ili?kisini kan?tlayan bir ara?t?rma olmamakla beraber tar?m ilaçlar?n?n çok kullan?ld??? bölgelerde ya?ayan anne adaylar?n?n daha dikkatli olmalar? gerekiyor.
BE?: Tüm meyve ve sebzelerin bol su ile iyice y?kanmadan yenmemesi gerekiyor. Hamile han?mlar ve küçük çocuklar?n daha duyarl? olduklar? unutulmamal?.
KAYNAKLAR
1. Amy R. Marks, Kim Harley, Asa Bradman, Katherine Kogut, Dana Boyd Barr, Caroline Johnson, Norma Calderon, Brenda Eskenazi: Organophosphate Pesticide Exposure and Attention in Young Mexican-American Children:http://ehp03.niehs.nih.gov/article/info:doi/10.1289/ehp.1002056
2. Brenda Eskenazi, Karen Huen, Amy Marks, Kim G. Harley, Asa Bradman, Dana Boyd Barr, Nina Holland: PON1 and Neurodevelopment in Children from the CHAMACOS Study Exposed to Organophosphate Pesticides in Utero http://ehp03.niehs.nih.gov/article/info:doi/10.1289/ehp.1002234
Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta
www.ahmetrasimkucukusta.com
Benzer Yazılar:
Çocuklarda Hatalı Beslenme Sebepleri
Özgüven Eksikliğinin 7 İşareti
Dikkat Çocuklara Kefir ve Yoğurt Çok Yarıyor
Dikkat Ortopedik Ayakkabılar Tedavi Etmiyor
B12 Eksikliğinin Belirtileri
Çinko eksikliğinin belirtileri nelerdir?
Bilinçsiz İlaç İçmek Ülsere Neden Oluyor
Hazımsızlık Sebepleri ve Tedavisi
Erken Menopoz Sebepleri
Sağlık Bronzlaşırken nelere dikkat etmeliyiz
