Gelişimi normal ve sadece anne sütü alan bebeklerde, altı aydan önce ek besinlere başlanmamalıdır Çocuk altı aylık iken ek besinlerden elde edilen enerji toplam enerjinin %50’sini aşmamalı, buğday unundan yapılmış (gluten nedeniyle) besinler altı aydan önce verilmemelidir Alerji öyküsü olan ailelerin çocuklarına yumurta, balık, domates, çilek gibi allerjen olan besinler aile öyküsüne göre başlanmalıdır
EK GIDALARA NASIL BAŞLAMALIYIZ?
** Sakin olun ve yeni beslenme şeklini hem sizin için hem bebeğiniz için iyi bir deneyim haline dönüştürün
** Küçük ve uzun saplı kaşık kullanın ve kaşığın üstüne küçük bir parça besin koyun
** Çay kaşığı ile besin vermeye başlayın Günde iki ile üç kez, bir – iki kaşık verin
** Beslenme aralığını bebeğiniz oluştursun Çok hızlı veya yavaş yedirmeyin
** Her yeni besini tek başına başlayın İki yeni besine bir arada başlamayın
** Bebeğin besini sindirebildiğini kontrol edin ( ishal olup olmadığını kontrol edin )
** Yeni besinlere geçerken, bunları yemeğe başlamadan önce verin Bebek doyduktan sonra yeni tat deneme isteği az olur Bebek verilen yeni besini ret ederse, bırakın birkaç gün veya hafta sonra tekrar deneyin
** Önce yutması kolay, pütürsüz besinlerle başlayın Ezilmiş besinler diş çıkmasına yardımcı olur
** Meyve suyunu biberonla değil bardakla verin Biberonla uzun süre meyve suyu içme bebeğin dişlerinin meyve suyunda ki doğal şekerlere temasına neden olur Uzun süre şekerle temas etme diş çürüklerine neden olur
AYLARA GÖRE VERİLMESİ ÖNERİLEN EK BESİNLER:
0 – 6 Ay => SADECE ANNE SÜTÜ ( Bebeğin aylara göre büyümesi izlenerek )
6 Ay => ANNE SÜTÜ
Devam Maması ( veya inek sütü )
Yoğurt
Meyve Suyu ( taze ) , sebze suyu
Pekmez
Yumurta Sarısı ( ¼ oranında )
7 Ay => ANNE SÜTÜ
Yumurta Sarısı ( tam )
Bisküvi, pirinç, pirinç unu, sütlü mama
Meyve Suyu ( taze)
Yoğurt
Et ( Tavuk Eti veya Balık Eti )
Bitkisel Yağlar
Sebze Püre veya Sebze Çorba
Pekmez
Devam Mamaları
8 Ay => ANNE SÜTÜ
İyi ezilmiş ev yemekleri ( kıymalı ve sebzeli )
Tam Yumurta veya Pastörize Peynir
Tahıl – Kurubaklagil ezmeleri
Pekmez
Süt veya Yoğurt
Devam Mamaları
12 Ay => ANNE SÜTÜ
Aile sofrasına oturtulup kendi deneyimlerine göre seçim ( Ev yemekleri, Dolmalar, Kıymalı Sebze Yemekleri, Tarhana, Mercimek, Unlu ve Yoğurtlu Çorbalar, Makarna, Pilav )
500 mlt Süt veya Yoğurt
Pastörize Peynir
Yumurta
Etler ( Tavuk Eti, Balık Eti, Dana Eti )
Meyve veya Taze Meyve Suları
EK BESİN VERİRKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
Hayvan sütleri ile beslenmede enfeksiyon riski fazladır Bu nedenle 4-6 aya kadar bebek mutlaka emzirilmeli, zorunlu olmadıkça diğer besinler verilmemelidir Diğer sütlerle besleme zorunluluğu olduğunda, annenin dikkat edeceği en önemli nokta hazırladığı besinin ve kullandığı kapların temizliğidir
Biberon ve emzikler, kaşık ve fincana göre daha zor temizlenir Eğer annenin eğitim düzeyi düşükse biberon kullanması önerilmemelidir
Biberon kullanılıyorsa, emziğin deliği normal büyüklükte ve bebeğin ağzına uygun olmalıdır
Emzik verilirken bebeğin başı hafif yukarı kaldırılıp, emzirme bitince dik tutulup
yuttuğu havanın çıkarılması sağlanmalıdır
Süt hazırlandıktan ve temiz şişelere (bebeğin içebileceği kadar) konulduktan sonra soğuk yerde saklanmalı, bebeğe verileceği zaman sıcak su içinde ılık bir duruma getirilmelidir Soğutucu bulunmadığı durumlarda süt yerine yoğurt kullanılmalıdır
Süte eklenen şeker miktarı Önerilenden fazla olmamalıdır Örneğin her 100 cc (1 çay bardağı) süt için, 5 g şeker (1 çay kaşığı şeker veya 1 kesme şeker) yeterlidir Sulandırılmamış süt ve yoğurda şeker eklenmemelidir Bebekte tatlı besinlere duyulan istek mümkün olduğunca meyvelerle karşılanmalıdır, şeker, çikolata ve şeker eklenerek hazırlanmış tatlılardan kaçınılmalıdır
Çocuğa bütün yeni besinler bir arada verilmemeli, önce birine başlanıp çocuk ona alışınca, ikinci bir tanesi denenmelidir Ayrıca yeni bir besine az miktarda başlanıp, miktarı gittikçe arttırılmalıdır
Besinler her öğün için taze hazırlanmalıdır Ek besinlere alıştırmada zorlama
yapılmamalı pütürlü olması nedeniyle reddedilen besinler yavaş ve sabırla denenmelidir
Bebek belirli bir besini reddediyorsa, o besin birkaç gün verilmemeli sonra yeniden denenmelidir Anne besinleri hazırlamadan önce ellerini mutlaka yıkamalıdır
Bebeğe ilk yaşın sonuna kadar kaynamış su verilmelidir
Çocuğa Verilecek Ek Besinlerin Hazırlanması
Yoğurt: Yoğurt yapmak için pastörize edilmiş ve kaynatılmış süt 40-45 derece (el dayanır, dayanmaz sıcaklık) getirilir Bir kg süte, 1 yemek kaşığı yoğurt ezilerek ilave edilir Sütün üzeri kapatılarak, kalın bir örtü ile sarılır veya ılık bir yerde 5-6 saat mayalandırılır Bebeklere her gün taze yoğurt verilmelidir
Meyve Suyu ve Ezmesi (püre): Elma, şeftali, armut, muz, portakal, mandalina çocuklar için uygun meyvelerdir Önce meyve yıkanır, kabukları soyulur, cam rendede rendelenir, süzülerek meyve suyu elde edilir Dördüncü aydan itibaren meyve ezmeleri şeklinde de verilir
Sebze Çorbası: 1 orta büyüklükte patates, 1 küçük havuç veya taze kabak,yaprak ıspanak veya diğer yeşil yapraklı sebze, 1/2 tatlı kaşığı bitkisel sıvı yağ Sebzeler yıkanır, kabukları incecik soyulur, kazınır veya ayıklanır 15 su bardağı su kaynama derecesine gelince havuç ve patates konup yumuşayıncaya kadar pişirilir Yeşil yapraklı sebze eklenip 5 dakika daha pişirilir Ateşten alınıp ezilir 1 çay kaşığı bitkisel sıvı yağ eklenir Çocuk büyüdükçe sebze çorbası daha koyu olarak hazırlanır Pişen sebzeler püre makinesinden geçirilerek ezildiği gibi tahta kaşıkla ezerek kevgirden de geçirilir
Muhallebi: 1 büyük su bardağı (250 mL) süte, 2 tatlı kaşığı silme pirinç unu karıştırılır ve 10 dakika pişirilir İçine 1 yemek kaşığı pekmez veya şeker konup altı kapatılır
Tarhana: Baharatsız yapılan tarhana çorbası da 4ayda çocuklara verilebilir Bir silme yemek kaşığı tarhana, 1 bardak su ile karıştırılıp kaynatılır, ılık olarak çocuğa verilir
Kuru baklagiller: Et ve yumurta alamayan aileler, çocuklarına kuru baklagillerden yapılmış yiyecekler verebilir Kırmızı veya kabuksuz sarı mercimek iyi pişirildiği takdirde bebek için iyi bir protein kaynağı olur Diğerleri de dış zarları ayrılıp iyi pişirilerek verilebilir
Mercimek çorbası: 1/8 su bardağı mercimek, 1/8 su bardağı bulgur veya pirinç, 1/2 havuç, 1/2 tatlı kaşığı bitkisel sıvı yağ Kırmızı mercimek, bulgur ve havuç 1/2 su bardağı su ile yumuşayıncaya kadar pişirilir Pişme suyu dökülmez Tahta kaşıkla ezilerek kevgirden geçirilir Kıvamı koyu olursa su ilave edilebilir Yağ konur 4aydan itibaren bir tatlı kaşığı ile başlamak
sureti ile, 7 aylıktan itibaren günde 3-4 yemek kaşığı verilebilir Mercimek sebze çorbası içine konarak da pişirilebilir
Yumurta: Tencereye su içine yumurta yıkanıp konur Kaynama derecesindeki suda 10 dakika pişirilir Kabuğu soyulup akı ayrılarak sarısı verilir Sarısı ya sütle ezilerek veya sadece ezilip veya sebze çorbasıyla karıştırılarak çocuğa verilir Yedi aydan sonra akı ile birlikte verilir
Et ve Benzeri:
a) Kıyma: Hafif ateşte kendi verdiği suyunu çekene kadar ısıtılıp yukarıda hazırlanan sebze çorbası ve diğer çorbalar içine katılarak bebeğe verilebilir Kıyma, en uygun et verme şeklidir Kıyma kavrulup soğutucuda saklanır, çorba hazırlanırken bundan eklenir
b) Köfte olarak: İki kere çekilmiş kıyma, az miktarda bayat ekmek içi ve az tuzla iyice yoğrulur Köfteler, dibi yağlanmış kaim tavada kapalı olarak pişirilir Normal büyüklükte bir köfte içinde 30 g kadar et vardır İlk başlarken 1/5 köfte verilir, miktarı gittikçe artırılır
c) Tavuk eti, balık eti, karaciğer vb: Tavuk eti kemiklerinden, balık kılçığından iyice ayrılır, ezilerek verilir veya sebze çorbası içine katılır
Benzer Yazılar:
Bebeğime ek besinler vermeye ne zaman başlamalıyım?
Ek besinleri bebeğime ne zaman ve nasıl vermeliyim?
AYLARA GÖRE VERİLMESİ ÖNERİLEN EK BESİNLER
Bebeklerde İlk 3 Ay Beslenme Ek Besin
9 Aylık bebekler için örnek menü
Eyvah bebeğime neler oluyor?
ÖRNEK BESLENME TABLOSU
AYLARA GÖRE ÖRNEK BESLENME PROGRAMI
Ek Gıdalara Nasıl Başlamalıyım? – Bebekler için Ek Gıda Tarifleri
Ek Besin Takvimi
