Acil Bölüm Tasarımında Aşamalar
Acil bölüm tasarımında gözönüne alınacak ilk önemli konu, parasal kaynağın miktarıdır. Bu, donanımın tip ve miktarını olduğu kadar, inşa edilecek alanın toplam hacmini de etkileyecektir. Kaynak, tam olarak kararlaştırılmalı ve detaylı bir inşaat planı kararından önce araştırılmalıdır.
İkinci aşamada, bölümün tamamen yeni bir kuruluş şeklinde mi olacağı ya da mevcut kuruluşların yeniden tasarımı ve yeniden inşasını mı kapsayacağıdır. Eğer ikinci durum sözkonusu ise varolan acil bölümünün yapılanma süreci sırasında işlev görmeye devam etmesi, planlama ile sağlanmalıdır. En iyi ve en kolay tasan yöntemi, varolan kuruluşa komşu ve tamamen yeni bir kuruluşu yapılandırmaktır.
Üçüncü aşamada, acil bölümünün hastane binası içinde mi yerleşeceği veya ayn duran bir yapı mı olacağı belirlenmelidir. Genelde, eğer acil bölümü hastane binasının içinde yerleştirilirse, hasta akışı ve bölümler arası etkileşimin daha fazla etkinliği olacaktır. Bu durum radyoloji, laboratuvar, eczane gibi ilave hastane servislerinin fazlalığı ve katlanmasını önler. Bu aşamada belirlenecek diğer önemli konular, bölüme aynlmış tüm taban alanı, hasta bakım yataklarının toplam sayısı, donatım bütçesine karşın inşaat bütçesinin göreceli miktarlan, acil hasta bakımı yanında herhangi bir ilave bölüm işlemleri ve gelecekteki gelişme kapasitesidir.
Tasarı Süresince Öncelikle Gözönüne Alınacak “Dış” Tasarım Etkenleri Şunlardır
1- Ambulans araçlarına ulaşma, çıkış ve park etme alanı,
2- Hasta otomobillerine ulaşma ve yakın park etme yeri,
3- Ayaktan gelen hastaların girişi,
4- Acil olmayan diğer hastalara ve hastane ziyaretçilerine giriş temin edilip edilmeyeceği,
5- Yakındaki bir helikopter iniş alanına ulaşabilme,
6- Hastane dışındaki “icapçı” hekimler için araçla ulaşma ve park etme,
7- Kimyasal veya radyolojik olarak bulaşmış hastalar için, bölümün kendisine girişten önce bir arıtma alanına ulaşım.
Genelde, ambulans, üstü kapalı bir alana girebilmeli ve hastaları acil bölüme teslim etmek için geri gitmek zorunda olmamalıdır. “U” şeklindeki bir giriş ve çıkış yolu buna izin verir. Ambulans personeline, acil bölüm içinde evrak işlerini tamamlamaları için zaman vermek amacıyla, ambulansın park etmesine yönelik bazı önlemler de gereklidir. En uygun olanı, ambulans girişinin, ayaktan gelen hasta girişinden fiziki olarak ayrılmasıdır. Bu durum, daha az hasta veya yaralı hastaların, daha ciddi yaralı ve hastaları görmesini önleyecektir. Bu, aynı zamanda hasta ve ailelerin araçlarının, ambulans girişini engelleme ve daraltma sorununu gidermeyi de kolaylaştırır.
Dördüncü aşama, acil bölümün yerleşimidir. Hastalara kolaylık açısından yapılan yer seviyesinde bir yerleşim merdiven veya asansör kullanımını ortadan kaldırabilir. Hastane binasının köşesindeki bir yerleşim köşenin bir tarafında ambulans girişinin, ve diğer tarafından hasta girişinin yapılanmasına olanak verdiği için tercih edilebilir. Bu durum, ambulanslar ile ayaktan gelen hastalann akışım ayınr ve iki ayn park alanına ulaşımı kolaylaştırır.
İdeal olarak acil bölüm, röntgen ve bilgisayarlı tomografi laboratuvarı, dahili ve cerrahi yoğun bakım birimi, kardiyak kateterizas-yon ve elektrofızyoloji laboratuvarı ile ameliyat odalarına dolaysız olarak bitişik yerleştirilmelidir.
Acil bölümün bu şekilde yerleştirilmesi taşıma zamanını oldukça düşürecek ve hasta güvenliğini artıracaktır. Bununla birlikte, birçok hastanenin planı, tüm bu bölümlerin, acil bölümü ile doğrudan ilişkili olması için uygun değildir. Planlayıcılar, bundan sonra bu diğer hastane servislerinin acil bölüm, acil etkileşimi için bir öncelik listesi belirlemelidir. Öncelik listesi kuruluştan kuruluşa değişebilir.
Beşinci aşama, yapılacak bölümde çalışacak tüm personel, başlangıçtan itibaren tasarım da yer almalıdır. Sonuçtaki plan onların gereksinim ve isteklerini yansıtacağından daha mutlu olacaklardır. Acil hekimleri ve hemşireleri tasarı planının tüm aşamalarında yer almalıdırlar. Ancak, aşağıdaki görevlilerle görüşmeleri ve onların düşüncelerini almaları gerekir.
1. Kayıt memurları,
1. Radyoloji ve laboratuvar teknisyenleri,
3. Güvenlik ve polis,
4. Hastane öncesi ve ambulans personeli,
5. Acilde çalışan diğer uzman hekimler,
6. Toplum liderleri,
7. Hastane yöneticileri.
Bu grupların her birine, yapılacak bölüm ile ilgili düşünceleri sorulmalıdır. Her gruptan bir sözcü veya resmi temsilcinin atanması gerekli olabilir. Tasarım sürecinde erken dönemde de taslak halindeki kat planları ile ilgili bu grupların her biri bilgilendirilmelidir. Bölümün tüm çapının en iyi göstergesi, acil bakım yataklarının sayısıdır. Bu sayı, hastaneden hastaneye veya ülkeden ülkeye, aşağı-dakilerin temelinde değişecektir.
1. Hastalar için gereken gizlilik derecesi,
2. Görülen durumların şiddet derecesi,
3. Ortalama ve en fazla günlük hasta sayıları (son beş yıllık hasta hesaplarına göre yapılır),
4. Hastanın acil bölümünden, hastanenin diğer bölümlerine taşınması için gereken zaman uzunluğu,
5. Gözlem, ayaktaki cerrahi işlemler, ayaktan endoskopiler gibi diğer işlevlere ve yataklara gereksinim olup olmadığı.
Aşağıda yatak sayısı planlamasına ilişkin bir örnek verilmiştir
1. Her yıl, bir acil yatağına 2000 hasta yatar (bu durum, bir hastanın, acil bölümdeki yatağı 1 saatten daha az sürede işgal ettiği ortalama süre için geçerlidir, eğer acil bölümünden yapılan kabuller gecikirse daha fazla yatak gerekecektir),
2. Hafif ve orta şiddetteki durumlar için her bir görevdeki hekim ve hemşire başına 8-10 yatak,
3. Anstabil veya tehlikeli durumlar için her bir görev başındaki hekim ve hemşire için 1-3 yatak,
4. En az yatak sayısı, aşağıdaki denklem ile hesaplanabilir.
5. En az yatak sayısı = 1.5×24 saatte görülen hastaların sayısı x acil bölümünde hastaların kaldığı ortalama saat/24. Örnek bir hesaplamada; her yıl 36.000 hastanın görüldüğü bir acil bölümü için her güne 100 hasta, acilde 2 saatlik ortalama kalış süresi ile en az yatak sayısı 1.5 x 100 x 2/24 = 12.
6. Eğer acil bölümünden ilgili bölümlere yapılacak hasta nakilleri gecikirse, en az ve en fazla hasta sayısı arasında geniş dalgalanmalar varsa ve eğer acil bölümü alıkoyma veya gözlem gibi diğer işlevleri sunacaksa, yukarda hesaplanmış sayılara ilave yataklar gerekecektir.
Yatak sayısı belirlendiğinde, kuruluş için alan genişliğinin toplam hacmi belirlenebilir. Amerika Birleşik Devletleri (ABD) standartlarına göre, her acil yatağı için 50 m2 alan olmalıdır. Bu sayı, tüm destekleyici işlevler ile gereksinim duyulan hızın kapsamını gözönüne aiır. Acil olmayan yatak için ise, kırk metre kare yer alanı önerilmektedir. Bu alan büyüklüğü, ayaktan gelen hastaların muayene ve tedavisi için yatak büyüklüğündeki alan yerine küçük bölümler kullanılırsa, oldukça azaltılabilir.
Tasarım, aynı zamanda acil bakım yataklarının, odalar içinde kişisel ve duvarla çevrilmiş veya çok yataklı açık koğuşlar şeklinde yerleştirilmesine de bağlıdır.
Orta tip bir tasarımda, hasta mahremiyetini sağlamak ve yakından gözlem yapmak amacıyla paravanlar kullanılabilir.
Toplam yer alam belirlendiğinde, gereksinim duyulan farklı tipteki odaların tümünün sıralaması yapılmalıdır. Gözönüne alınacak oda tipleri Tablo 2-2’de sıralanmıştır.
Daha sonra, hasta bakım odalarının görülen tıbbi sorunların çeşidine göre sınıflandırılması veya tüm odaların hepsinin aynı şekilde düzenlenmesi için karar verilmelidir.
Tıbbi sorunun şekline göre isimlendirilmiş odalar yerine ayrı bir seçenek de, hastanın sorununa uygun bir arabanın yatağının başına getirilmesi için farklı donanım arabalarını kullanmaktır.
Yarar sağlamayı gözeten bu özel arabaların çeşitleri, küçük cerrahi işlemleri ve damar içine kateter yerleştirilmesinde kullanılan araç-gereç ve ilaçların yamsıra göz/KBB, jinekoloji, ortopedi, pediatri, yanık bakımı,- zehirlenmelerde kullanılan ilaçları da içerir.
